Članak
mar 24
Nazad

POSEBNA ZAŠTITA MATERINSTVA – (NE)OPRAVDANOST NEJEDNAKOG POSTUPANJA PREMA ZAPOSLENIM ŽENAMA I PREDUZETNICAMA

Mina Kuzminac

10.55836/PiP_23110A
SAŽETAK /

Članak se bavi poređenjem zakonskog položaja zaposlenih žena i preduzetnica u Republici Srbiji, kada je reč o pravima u vezi sa materinstvom. Iako postoji značajna razlika između obavljanja nezavisnog i podređenog rada, članak ima za cilj pronalaženje odgovora na pitanje da li je i u kojoj meri je zakonski položaj zaposlenih žena i preduzetnica u pogledu njihovog pristupa posebnoj zaštiti materinstva (ne)jednak. Posebna pažnja u članku posvećena je trajanju odsustva po osnovu rođenja, nege i posebne nege deteta, vrsti i visini naknada u vezi sa rođenjem i negom deteta, kao i pitanju zakonskog regulisanja (ne)ravnopravnog položaja muškaraca i žena u vezi sa negom deteta. Kroz analizu navedenih instituta, autorka zaključuje da je položaj zaposlenih žena i preduzetnica u skladu sa trenutnim zakonskim okvirom nejednak u pogledu prava koja ostvaruju kao majke, a da ne postoji opravdan razlog za to.

ČLANAK JE RASPOLOŽIV NA /
Ćirilici  
REFERENCE /
  1. Begović Ljiljana, Da li će mame preduzetnice u 2023. biti izjednačene sa zaposlenim ženama?, dostupno na adresi: https://biznis.rs/vesti/srbija/da-li-ce-mame-preduzetnice-u-2023-biti-izjednacene-sa-zaposlenim-zenama/, 25. 1. 2023. (Begović Ljiljana, Da li će mame preduzetnice u 2023. biti izjednačene sa zaposlenim ženama?,  dostupno na adresi: https://biznis.rs/vesti/srbija/da-li-ce-mame-preduzetnice-u-2023-biti-izjednacene-sa-zaposlenim-zenama/, 25. 1. 2023)
  2. Beker Kosana, Višestruka diskriminacija žena u Srbiji i odabranim državama Evropske unije: uporedna analiza, odbranjena doktorska disertacija, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, 2019. (Beker Kosana, Višestruka diskriminacija žena u Srbiji i odabranim državama Evropske unije: uporedna analiza, odbranjena doktorska disertacija, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, 2019)
  3. Bonnet Florence, Vanek Joann, Chen Martha, Women and Men in the Informal Economy: A Statistical Brief, Geneva, 2019.
  4. Bradaš, Sarita, Reljanović Mario, Indikatori dostojanstvenog rada u Republici Srbiji: Analiza normativnog okvira i prakse, Beograd, 2019. (Bradaš, Sarita, Reljanović Mario, Indikatori dostojanstvenog rada u Republici Srbiji: Analiza normativnog okvira i prakse, Beograd, 2019)
  5. Bridgeman Jo, Keating Heather, „Introduction: Conceptualizing Family Responsibility“, Responsability, Law and Family (eds. Jo Bridgeman, Heather Keating, Craig Lind), Farnham, 2008.
  6. Women in business 2020: Putting the Blueprint into Action, Grant Thornton Report, dostupno na adresi: https://www.grantthornton.global/globalassets/1.-member-firms/global/insights/women-in-business/2020/women-in-business-2020_report.pdf, 20. 7. 2022.
  7. Gupta Sweety, Aggarwal Aanchal, „Opportunities and Challenges faced by Women Entrepreneurs in India“, IOSR Journal of Business and Management, Vol. 17, Issue 8/2015.
  8. Das Smita, Kotikula Aphichoke, Gender-based Employment Segregation: Understanding Causes and Policy Interventions, Washington, 2019.
  9. Digitalna zajednica, Predlozi Inicijative „Digitalna zajednica“ i „Mame su zakon“ za unapređenje položaja žena koje obavljaju samostalnu delatnost, dostupno na adresi: https://www.digitalnazajednica.org/wp-content/uploads/2021/08/Inicijativa.docx.pdf, 25. 6. 2022. (Digitalna zajednica, Predlozi Inicijative „Digitalna zajednica“ i „Mame su zakon“ za unapređenje položaja žena koje obavljaju samostalnu delatnost,  dostupno na adresi:  https://www.digitalnazajednica.org/wp-content/uploads/2021/08/Inicijativa.docx.pdf, 25. 6. 2022)
  10. European Parliament, Understanding the Gender Pay Gap: Definition and Causes, dostupno na adresi: https://www.eumonitor.eu/9353000/1/j9vvik7m1c3gyxp/vl59mpupm0vq?ctx=vk4jic6t1dxz#:~:text=Source%3A%20European%20Parliament%20(EP),and%20the%20reasons%20behind%20it, 10. 7. 2022.
  11. European Commission, 2022 Report on Gender Equality in the EU, Brussels, 2022.
  12. European Commission, Women’s Situation in the Labour Market, dostupno na adresi: https://ec.europa.eu/info/policies/justice-and-fundamental-rights/gender-equality/women-labour-market-work-life-balance/womens-situation-labour-market_en, 10. 6. 2022.
  13. Žunić Natalija, „Discrimination Against Women and the Human Rights of Women“, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu, Vol. 67, 2014. (Žunić Natalija,  „Discrimination Against Women and the Human Rights of Women“,  Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu, Vol. 67, 2014)
  14. International Labour Organization, Maternity and Paternity at Work: Law and Practice across the World, Geneva, 2014.
  15. International Labour Organization, Women at Work: Trends 2016, Geneva, 2016.
  16. International Labour Organization, World Employment Social Outlook: Trends for Women 2017, Geneva, 2017.
  17. International Labour Organization, World Social Protection Report 2017–19: Universal Social Protection to Achieve the Sustainable Development Goals, Geneva, 2017.
  18. International Labour Organization, Global Wage Report 2018/19: What Lies behind Gender Pay Gaps, Geneva, 2018.
  19. International Labour Organization, Assessment of Women’s Entrepreneurship Development, 2020, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—ed_emp/documents/publication/wcms_745278.pdf, 20. 7. 2022.
  20. International Labour Orgnization, Over 2 Million Moms Left the Labour Force in 2020 Accorrding to New Global Estimates, 2022, dostupno na adresi: https://ilostat.ilo.org/over-2-million-moms-left-the-labour-force-in-2020-according-to-new-global-estimates/, 15. 6. 2022.
  21. International Labour Organization, The Gender Gap in Employment: What’s Holding Women Back?, 2022, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/infostories/en-GB/Stories/Employment/barriers-women#global-gap, 9. 6. 2022.
  22. International Labour Organization, International Labour Standard Instruments on Maternity Protection, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/travail/aboutus/WCMS_119238/lang–en/index.htm, 21. 7. 2022.
  23. International Labour Organization, International Labour Standards on Maternity protection, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/global/standards/subjects-covered-by-international-labour-standards/maternity-protection/lang–en/index.htm, 15. 6. 2022.
  24. International Labour Organization, Understanding the Gender Pay Gap, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—ed_dialogue/—act_emp/documents/publication/wcms_735949.pdf, 20. 7. 2022.
  25. International Labour Organization, Women Entrepreneurship Development, dostupno na adresi: https://www.ilo.org/moscow/areas-of-work/employment/WCMS_249440/lang–en/index.htm, 11. 7. 2022.
  26. International Organization for Migration, For Their Own Good? Addressing Exploitation of Women Migrant Workers, Geneva, 2017.
  27. Jevremović Petrović Tatjana, „Pravni okvir EU za podsticanje ženskog preduzetništva“, Usklađivanje poslovnog prava Srbije sa pravom Evropske Unije (urednik Vuk Radović), Beograd, 2019. (Jevremović Petrović Tatjana,  „Pravni okvir EU za podsticanje ženskog preduzetništva“, Usklađivanje poslovnog prava Srbije sa pravom Evropske Unije (urednik Vuk Radović), Beograd, 2019)
  28. Kiaušienė Ilona, Štreimikienė Dalia, Grundey Dainora, „On Gender Stereotyping and Employment Assimetries“, Economic & Sociology, Vol. 4, Nr. 2/2011.
  29. Kisić: Sredinom 2023. biće usvojen zakon kojim se produžava porodiljsko odsustvo sa 12 na 15 meseci, Tanjug, dostupno na adresi: https://www.tanjug.rs/srbija/drustvo/6057/kisic-sredinom-2023-bice-usvojen-zakon-kojim-se-produzava-porodiljsko-odsustvo-sa-12-na-15-meseci/vest, 25. 1. 2023. (Kisić : Sredinom 2023. biće usvojen zakon kojim se produžava porodiljsko odsustvo sa 12 na 15 meseci, Tanjug, dostupno na adresi: https://www.tanjug.rs/srbija/drustvo/6057/kisic-sredinom-2023-bice-usvojen-zakon-kojim-se-produzava-porodiljsko-odsustvo-sa-12-na-15-meseci/vest, 25. 1. 2023)
  30. Kovačević Ljubinka, Valjani razlozi za otkaz ugovora o radu, Beograd, 2016. (Kovačević Ljubinka, Valjani razlozi za otkaz ugovora o radu, Beograd, 2016)
  31. Kovačević Ljubinka, Zasnivanje radnog odnosa, Beograd, 2021. (Kovačević Ljubinka, Zasnivanje radnog odnosa, Beograd, 2021)
  32. Correl Shelley J, Stephan Benard, Paik In, „Getting a Job: Is There a Motherhood Penalty?“, American Journal of Sociology, Vol. 112, No. 5/2007.
  33. Cruz Adrienne, Good Practices and Challenges on the Maternity Protection Convention, 2000 (No. 183) and the Workers with Family Responsibilities Convention, 1981 (No. 156): A comparative study: Working Paper, No. 2/2012, Geneva, 2012.
  34. Kunze Astrid, Parental Leave and Maternal Employment, Discussion Paper No. 01/2022, dostupno na adresi: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4013304, 18. 7. 2022.
  35. Lorber Judith, The Variety of Feminisms and their Contributions to Gender Equality, Oldenburg, 1997.
  36. Minniti Maria et al, Women in Entrepreneurship, London, 2003.
  37. Mršević Zorica, Ka demokratskom društvu – rodna ravnopravnost, Beograd, 2011. (Mršević Zorica, Ka demokratskom društvu – rodna ravnopravnost, Beograd, 2011)
  38. Onileowo Temitope Teniola, „Single Mother Entrepreneurs: Issues and Challenges“, IRE Transactions on Education, No. 4/2021.
  39. Otobe Naoko, Gender Dimensions of Employment Trends and Future of Work: Where Would Women Work Next?, Geneva, 2017.
  40. Pajvančić Marijana, „Konvencija o eliminisanju svih oblika diskriminacije žena – kratak osvrt na sadržaj“, Ombudsman protiv dvostruke diskriminacije žena (urednik Pokrajinski ombudsman), Novi Sad, 2008. (Pajvančić Marijana, „Konvencija o eliminisanju svih oblika diskriminacije žena – kratak osvrt na sadržaj“, Ombudsman protiv dvostruke diskriminacije žena (urednik Pokrajinski ombudsman), Novi Sad, 2008)
  41. Pace Francesco, Sciotto Guilia, „Gender Differences in the Relationship between Work–Life Balance, Career Opportunities and General Health Perception“, Sustainability, No. 14/2022.
  42. Produžava se porodiljsko odsustvo, Mame su zakon, dostupno na adresi: https://www.mamesuzakon.org/produzava-se-porodiljsko-bolovanje/, 25. 1. 2023. (Produžava se porodiljsko odsustvo, Mame su zakon, dostupno na adresi: https://www.mamesuzakon.org/produzava-se-porodiljsko-bolovanje/, 25. 1. 2023)
  43. Reljanović Mario, Diskriminacija preduzetnica se nastavlja, 2021, dostupno na adresi: https://pescanik.net/diskriminacija-preduzetnica-se-nastavlja/, 20. 7. 2022. (Reljanović Mario, Diskriminacija preduzetnica se nastavlja, 2021,  dostupno na adresi:  https://pescanik.net/diskriminacija-preduzetnica-se-nastavlja/, 20. 7. 2022)
  44. Savat Sara, Mothers May Face Increased Workplace Discrimination Post-pandemic: Research Warns, 2020, dostupno na adresi: https://source.wustl.edu/2021/07/mothers-may-face-increased-workplace-discrimination-post-pandemic-research-warns/, 1. 8. 2022.
  45. Srdić Marija, Ravnopravnost za mame preduzetnice, 2022, dostupno na adresi: http://www.centaronline.org/sr/vest/12640/ravnopravnost-za-mame-preduzetnice, 5. 8. 2022. (Srdić Marija, Ravnopravnost za mame preduzetnice, 2022, dostupno na adresi: http://www.centaronline.org/sr/vest/12640/ravnopravnost-za-mame-preduzetnice, 5. 8. 2022)
  46. UN Women, Care Work: Increased Burdens for Women, dostupno na adresi: https://www.unwomen.org/en/hq-complex-page/covid-19-rebuilding-for-resilience/care-work, 20. 6. 2022.
  47. UN Women, Women in the Changing World of Work, dostupno na adresi: https://interactive.unwomen.org/multimedia/infographic/changingworldofwork/en/index.htm, 21. 6. 2022.
  48. Ferrant Gaëlle, Kolev Alexandre, The Economic Cost of Gender-based Discrimination in Social Institutions, OECD Development Centre, June 2016, dostupno na adresi: https://www.oecd.org/dev/development-gender/SIGI_cost_final.pdf, 15. 7. 2022.
  49. Ferrary Michel, „Gender diversity in the labor market: Employer Discrimination, Educational Choices and Professional Preferences“, @GRH, No. 2/2018.
  50. Šunderić Borivoje, Pravo Međunarodne organizacije rada, Beograd, 2001. (Šunderić Borivoje, Pravo Međunarodne organizacije rada, Beograd, 2001)