Članak
dec 17
Nazad

NEREDOVNA OSTAVA U RIMSKOM I SRPSKOM PRAVU

Vukašin Stanojlović

10.55836/PiP_23407A
SAŽETAK /

Neredovna ostava je jedan od najspornijih instituta rimkog prava. Veruje se da vodi poreklo iz istočnih provincija Rimskog carstva, a među romanistima je sporno da li je postojala u klasičnom pravu. Dominantna karakteristika ugovora je da se depozitaru omogućava upotreba deponovanog novca koji on kao vlasnik može da troši uz obavezu da ga na zahtev deponenta vrati u istom nominalnom iznosu i sa pripadajućom kamatom. Na osnovu istraživanja autor veruje da je institut poznavalo klasično pravo i da su za njegovu afirmaciju najzaslužniji rimski pravnici Scevola, Papinijan i Pavle. Institut nije poznavalo srpsko srednjovekovno pravo. Građanski zakonik za Knjaževstvo Srpsko, sledeći austrijski uzor, nije tretirao neredovnu ostavu kao samostalnu pravnu ustanovu, dok je u savremenom srpskom pravu uređen članom 722 Zakona o obligacionim odnosima. S tim u vezi, autor ukazuje na potencijalne nedostatke ustanove u Nacrtu Građanskog zakonika Republike Srbije iz 2015. godine.

Rad koristi jezičko, istorijsko i sistemsko tumačenje tekstova: Paul. Sent. 2.12.9, D.12.1.9.9, D.12.1.10, D.16.3.24, D.16.3.25.1, D.16.3.26.1, D.16.3.28, D.16.3.27, D.16.3.29.1, D.16.3.1.34, D.19.2.31. i istorijski metod.

ČLANAK JE RASPOLOŽIV NA /
Ćirilici  
REFERENCE /
  1. Avramović Sima, Stanimirović Vojislav, Uporedna pravna tradicija, Beograd, 2019. (Avramović Sima, Stanimirović Vojislav, Uporedna pravna tradicija, Beograd, 2019)
  2. Aranđelović Dragoljub, Austrijski građanski zakonik (prevod), Beograd, 1922. (Aranđelović Dragoljub, Austrijski građanski zakonik (prevod), Beograd, 1922)
  3. Aranđelović Dragoljub, „O ostavi ili amanetu“, Pravne rasprave, Beograd, 1921. (Aranđelović Dragoljub, „O ostavi ili amanetu“, Pravne rasprave, Beograd, 1921)
  4. Berger Adolf, Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Philadelphia, 1953.
  5. Bujuklić Žika, Rimsko privatno pravo, Beograd, 2012. (Bujuklić Žika, Rimsko privatno pravo, Beograd, 2012)
  6. Buckland William Warwick, A Text-Book of Roman Law From Augustus to Justinian, Cambridge, 1921.
  7. Watson Alan, „A Slave’s Marriage: Dowry or Deposit“, Journal of Legal History, Vol. 12, Nr. 2/1991.
  8. Watson Alan, The Law of Obligations in the Later Roman Republic, Oxford, 1965.
  9. Vigneron Roger, „Résistance du Droit romain aux influences hellénistiques: le cas du dépôt irrégulier“, RIDA, Nr. 31/1984.
  10. Višić Marko, Zakoni drevne Mesopotamije, Sarajevo, 1989. (Višić Marko, Zakoni drevne Mesopotamije, Sarajevo, 1989)
  11. Geiger Klaus, Das depositum irregulare als Kreditgeschäft, München, 1962.
  12. Girard Paul-Frédéric, Manuel élémentaire de droit romain, Paris, 1918.
  13. Danilović Jelena, „Srpski građanski zakonik i rimsko pravo“, Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika (1844–1994) (ur. Miodrag Jovičić), Beograd, 1996. (Danilović Jelena, „Srpski građanski zakonik i rimsko pravo“, Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika (1844–1994) (ur. Miodrag Jovičić), Beograd, 1996)
  14. Diósdi György, Contract in Roman Law: From the Twelve Tables to the Glosators, Budapest, 1981.
  15. Evans-Jons Robin, „The Penal Characteristics of the ‘actio depositi in factum’“, Studia et documenta historiae et iuris, Nr. 52/1986.
  16. Zimmermann Reinhard, The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Pretoria, 1990.
  17. Jasić Stojan, Zakon starog i srednjeg veka. Hamurabijev zakonik, Beograd, 1968. (Jasić Stojan, Zakoni starog i srednjeg vijeka. Hamurabijev zakonik, Beograd, 1968)
  18. Kaser Max, Roman private law (translated by R. Dannenbring), Pretoria, 1984.
  19. Katančević Andreja, „Odgovornost ostavoprimca za štetu u rimskom pravu“, Prouzrokovanje štete, naknada štete i osiguranje (ur. Zdravko Petrović, Vladimir Čolović, Dragan Obradović), Beograd – Valjevo, 2022. (Katančević Andreja, „Odgovornost ostavoprimca za štetu u rimskom pravu“, Prouzrokovanje štete, naknada štete i osiguranje (ur. Zdravko Petrović, Vladimir Čolović, Dragan Obradović), Beograd – Valjevo, 2022)
  20. Knopf Ellen, Contracts in Athenian Law, doctoral dissertation, New York, 2005.
  21. Konstantinović Mihailo, Obligacije i ugovori. Skica za zakonik o obligacijama i ugovorima, Beograd, 1996. (Konstantinović Mihailo, Obligacije i ugovori. Skica za zakonik o obligacijama i ugovorima, Beograd, 1996)
  22. Laurinavicius Kęstutis, „The Legal Nature of Bank Deposits“, Review of Central and East European Law, Vol. 31, Nr. 3/2006.
  23. Litewski Wieslaw, „Le dépôt irrégulier“, RIDA, Nr. 21/1974.
  24. Litewski Wieslaw, „Le dépôt irrégulier (II)“, RIDA, Nr. 22/1975.
  25. Longo Carlo, „Appunti sul deposito irregolare“, BIDR, Nr. 18/1906.
  26. Milošević Miroslav, Rimsko pravo, Beograd, 2016. (Milošević Miroslav, Rimsko pravo, Beograd, 2016)
  27. Mitteis Ludwig, „Trapezitika“, ZSS, Vol. 19, Nr. 1/1898.
  28. Mojović Nikola, Rimsko pravo. Knjiga I. Istorija rimskog prava, Banja Luka, 2008. (Mojović Nikola, Rimsko pravo. Knjiga I. Istorija rimskog prava, Banja Luka, 2008)
  29. Naber Jean Charles, „Observatiunculae iuris romani“, Mnemosyne, Nr. 34/1906.
  30. Nikolić Đorđe, „Neprava ostava“, Pravni život, br. 10/2001, Beograd, 2001. (Nikolić Đorđe, „Neprava ostava“, Pravni život, br. 10/2001, Beograd, 2001)
  31. Pauli Iulii, Sententiae ad filium (priredio i preveo Ante Romac), Zagreb, 1989.
  32. Perović Slobodan, Obligaciono pravo, Beograd, 1981. (Perović Slobodan, Obligaciono pravo, Beograd, 1981)
  33. Polojac Milena, Praktikum za rimsko pravo. Tekstovi i slučajevi rimskih pravnika iz obligacionog prava, Beograd, 2018. (Polojac Milena, Praktikum za rimsko pravo. Tekstovi i slučajevi rimskih pravnika iz obligacionog prava, Beograd, 2018)
  34. Puhan Ivo, Rimsko pravo, Beograd, 1974. (Puhan Ivo, Rimsko pravo, Beograd, 1974)
  35. Rathbone Dominic, Temin Peter, „Financial Intermediation in First-Century Ad Rome and Eighteenth-Century England“, Pistoi Dia Ten Technen. Bankers, Loans and Archives in the Ancient World. Studies in Honour of Raymond Bogaert (eds. Koenraad Verboven, Katelijn Vandorpe, Véronique Chankowski), Peeters, 2008.
  36. Romac Ante, „Rimski advokati u Juvenalovim satirama“, Odvjetnik, br. 7–8/1974.
  37. Romac Ante, Rimsko pravo, Zagreb, 1981.
  38. Sovrlić Milica, „Neredovna ostava u rimskom pravu“, Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima EU (ur. Snežana Soković), Kragujevac, 2020. (Sovrlić Milica, „Neredovna ostava u rimskom pravu“, Usklađivanje pravnog sistema Srbije sa standardima EU (ur. Snežana Soković), Kragujevac, 2020)
  39. Stanojević Obrad, Zajam i kamata. Istorijska i uporednopravna studija, Beograd, 1966. (Stanojević Obrad, Zajam i kamata. Istorijska i uporednopravna studija, Beograd, 1966)
  40. Stanojević Obrad, Rimsko pravo, Beograd, 1997. (Stanojević Obrad, Rimsko pravo, Beograd, 1997)
  41. Stanojlović Vukašin, „Odgovornost poslugoprimca za štetu u klasičnom rimskom pravu“, Prouzrokovanje štete, naknada štete i osiguranje (ur. Zdravko Petrović, Vladimir Čolović, Dragan Obradović), Beograd – Valjevo, 2022. (Stanojlović Vukašin, „Odgovornost poslugoprimca za štetu u klasičnom rimskom pravu“, Prouzrokovanje štete, naknada štete i osiguranje (ur. Zdravko Petrović, Vladimir Čolović, Dragan Obradović), Beograd – Valjevo, 2022)
  42. Stojčević Dragomir, Rimsko privatno pravo, Beograd, 1984. (Stojčević Dragomir, Rimsko privatno pravo, Beograd, 1984)
  43. Horvat Marjan, Rimsko pravo, Zagreb, 1980.
  44. Šarkić Srđan, „Depozit u rimskom, vizantijskom i srpskom srednjovekovnom pravu“, Harmonizacija građanskog prava u regionu (ur. Dijana Marković-Bajalović), Istočno Sarajevo, 2013. (Šarkić Srđan, „Depozit u rimskom, vizantijskom i srpskom srednjovekovnom pravu“, Harmonizacija građanskog prava u regionu (ur. Dijana Marković-Bajalović), Istočno Sarajevo, 2013)